Het begrijpen van vochtige wondgenezing

In dit deel kunt u lezen over:

• wat een vochtig wondmilieu is
• waarom vochtige wonden sneller genezen
• hoe een vochtig wondmilieu gecreëerd wordt
• wanneer geen vochtig wondmilieu gecreëerd wordt

Erzijn drie soorten milieus voor wondgenezing:

• Droog: wanneer het verband absorbeert, maar geen vocht vasthoudt.
• Vochtig: wanneer het verband een deel van het vocht absorbeert en vasthoudt.
• Nat: wanneer u de wond afsluit met een ondoordringbaar membraan dat al het vocht in het verband houdt.¹⁸

Tot in de jaren 60 was de meest gebruikelijke benadering van wondgenezing het creëren van een droog wondmilieu. Zorgverleners lieten de wond onbedekt om deze te laten drogen, of ze bedekten de wond met een droog gaasverband.⁷

Rond die tijd ontdekte Dr. George D. Winter echter iets interessants. Oppervlakkige acute wonden genazen twee keer zo snel in een vochtig milieu dan onder een droge korst.⁹ Sinds de ontdekking van Dr. Winter heeft klinisch onderzoek aangetoond dat vochtige en natte verbanden veel effectiever zijn dan droge verbanden, bij het helpen genezen van chronische wonden.¹⁰

Vochtige wondgenezing:

• voorkomt weefseluitdroging en celdood;¹⁸
• vermindert het risico op wondinfectie;^12,19
• resulteert in minder littekenweefsel;¹⁹ en
• versnelt angiogenese en epithelisatie.¹⁸

Laten we eens kijken waarom dat zo is.

Debelangrijkste reden waarom vochtige wonden sneller genezen, is dat epitheelcellen sneller migreren in een vochtig milieu.

In de laatste stadia van de wondgenezing migreren de epitheelcellen over het oppervlak van de wond om deze te sluiten.^5,6 Deze cellen hebben vocht nodig om over het oppervlak van de wond te bewegen. Als het wondmilieu droog is, zullen de cellen diep in het wondbed vocht moeten vinden om te kunnen migreren. Dit vertraagt het genezingsproces.⁷ Onderzoek toont zelfs aan dat vochtige wonden 50% sneller genezen dan droge wonden. Als een wond aan de lucht wordt blootgesteld, creëert dit een droog milieu dat de celdood bevordert, niet de genezing.⁴

Bekijk deze video om te zien hoe epitheelcellen helpen bij wondgenezing. [actieve link]

Exsudaat of wondvocht speelt ook een essentiële rol in het genezingsproces. Dit vocht levert de voedingsstoffen, eiwitten, glucose en witte bloedcellen die voor de wondgenezing nodig zijn. Neutrofielen, een soort witte bloedcel, helpen bijvoorbeeld het lichaam te beschermen tegen schadelijke micro-organismen. Op deze manier helpt het exsudaat daadwerkelijk de wondinfectie te voorkomen.

Dit helpt te verklaren waarom het creëren van een optimale vochtbalans rond de wond zo belangrijk is bij de behandeling van chronische wonden.

Eenvan de belangrijkste manieren om een vochtig milieu voor wondgenezing te creëren, is door het juiste soort verband voor de wond te kiezen.

Om te bepalen welk verband u moet kiezen, begint u met het beoordelen van de wond en de hoeveelheid exsudaat. Deze beoordeling geeft u de informatie die u nodig hebt om het juiste verband te kiezen en te bepalen hoe vaak u het moet vervangen.²⁷

Over het algemeen moet u een verband kiezen dat:

• het overtollig exsudaat uit het wondbed verwijdert;
• de wondranden en de huid rondom de wond beschermt;
• een vochtig milieu voor genezing handhaaft;
• helpt uw patiënt zich zelfverzekerd en veilig te voelen; en
• voor de patiënt gemakkelijk te verwijderen en te verzorgen is.²⁷

Het kiezen van een vochtig genezend verband verlicht ook de last voor uw patiënt. Wanneer u vochtige wondgenezing toepast, is het verwijderen van het verband minder pijnlijk en traumatisch dan bij een droog verband.^18,19 U hoeft het verband minder vaak te verwisselen en u verbetert de genezingstijd, wat allemaal ten goede komt aan de patiënt.²⁰

Onderzoek toont aan dat het gebruik van vochtige wondgenezingsverbanden veel kosteneffectiever is dan de traditionele gaasverbanden.²⁰

Houder rekening mee dat een vochtige wondgenezing niet geschikt is voor alle soorten chronische wonden.

U moet bijvoorbeeld voorzichtig zijn met het gebruik van een vochtig verband bij een patiënt met gangreneuze diabetische voetulcera.¹⁵ Dit komt omdat droog gangreen over kan gaan in nat gangreen, wanneer zich vocht onder het verband verzamelt. U moet ook voorzichtig zijn als u een vochtig verband gebruikt bij een patiënt met een ulcererende maligne wond, die bedekt is met een droge korst (eschara). In deze gevallen kan de korst helpen om de wond te stabiliseren.¹⁷

Onderzoek toont aan dat nat-naar-droog en droog hechtend gaasverband niet effectief is bij wondgenezing.²¹ Nat-naar-droog verband debrideert de wond door weefsel van het wondoppervlak te scheuren.^22,23 Deze methode:

• beschadigt het granulatieweefsel en veroorzaakt bloedingen;²⁴
• veroorzaakt pijn bij het verwijderen van het verband;^21,22,24
• verhoogt het risico op infectie;²²
• verspreidt infectie in gekoloniseerde wonden tijdens de verbandwisseling;^22,25 en
• dehydrateert het wondbed.²³