Hoe decubitus te beoordelen?

In dit deel kunt u lezen over:

Een holistische decubitusbeoordeling uitvoeren

Debeste manier om een geschikt behandelplan te ontwikkelen, is door een uitgebreide beoordeling uit te voeren van zowel het individu als zijn/haar decubitus. Uw beoordeling moet alle factoren omvatten die van invloed zijn op de gezondheid en het welzijn van uw patiënt, inclusief zijn/haar:

volledige gezondheids-/medische, psychologische en sociale geschiedenis;
lichamelijke en functionele capaciteit;
voedingsstatus;
gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven, zelfzorgvaardigheden en kennis;
beschikbare middelen en ondersteunend netwerk; en
zijn/haar vermogen om een preventie- en behandelplan te volgen.¹

Gebruik de driehoek voor wondbeoordeling om u te helpen een algehele beoordeling van de patiënt en zijn/haar decubitus uit te voeren. Dit hulpmiddel zorgt ervoor dat u consistent bent bij het beoordelen van uw patiënt en de wond, en helpt u ook bij het kiezen van de optimale behandeling voor uw patiënt.

U kunt hier meer lezen over de driehoek voor wondbeoordeling.

Waar moet u bij uw beoordeling op letten?

Elke keer wanneer u de decubitus beoordeelt, moet u rekening houden met:¹

de graad of de categorie;
de locatie;
de afmeting (lengte en diepte);
het soort weefsel (bijv. gesloten, epitheel, granulatie, debris of korsten);²
de kleur;
de toestand rondom de wond;
de wondranden (bijv. gerold, plat, onregelmatig, tunneling of ondermijning);
exsudaat of wondvocht; en
de geur.

Hoe vaak moet ik de decubitus beoordelen?

Nadat u een eerste beoordeling heeft uitgevoerd, moet u de decubitus minimaal één keer per week opnieuw beoordelen. Dit helpt u het genezingsproces van de wond te volgen. Als u na twee weken passende zorg en behandeling geen tekenen van genezing ziet, dient u een uitgebreide herbeoordeling van uw patiënt uit te voeren.¹

TIP: Gebruik foto’s.

Het nemen van foto’s van de decubitus van uw patiënt kan u helpen om de wond te beoordelen en de voortgang ervan te volgen.²Als u foto’s gebruikt, zorg er dan voor dat u elke keer dezelfde techniek en apparatuur gebruikt, zodat u een betrouwbare manier hebt om de voortgang van de wond in de tijd te vergelijken.¹

Hoe tekenen van infectie te herkennen?

Decubitustreedt op als gevolg van een gebrek aan bloedtoevoer naar een bepaald deel van het lichaam. Het weefsel in dit gebied krijgt hierdoor geen voeding, zuurstof, immuuncellen, antistoffen en antibiotica uit het bloed. Dit maakt decubitus kwetsbaarder voor infectie.¹

Bovendien komt de meeste decubitus in categorie 3 en 4 bij oudere personen voor. Ze hebben vaak andere aandoeningen (comorbiditeiten), die zowel het risico op het ontwikkelen van decubitus vergroten en de wondgenezing belemmeren.¹

Wanneer u een wond beoordeelt, moet u letten op tekenen van infectie. De decubitus kan geïnfecteerd zijn als deze:

in twee weken niet genezen is;
kwetsbaar granulatieweefsel heeft;
een slechte geur heeft;
steeds pijnlijker wordt;
het omliggende weefsel warmer wordt;
meer exsudaat afscheidt of als het exsudaat verandert (bijvoorbeeld bloederig of etterig wordt)
toegenomen necrotisch (dood) weefsel heeft; of
een opening of overbrugging in het wondbed heeft.

Als u een of meer van deze tekenen ziet, kan de decubitus geïnfecteerd zijn. In ons deel over wondinfectie vindt u meer informatie over de tekenen van infectie en hoe u een geïnfecteerde wond behandelt.

Als de decubitus geïnfecteerd is, moet u een verband kiezen dat u kan helpen de infectie te behandelen. Hier vindt u meer informatie over de verbandkeuze.

Het behandelen van exsudaat

Exsudaat, of wondvocht, speelt een essentiële rol in het genezingsproces.³Exsudaat kan echter ook de genezing van een wond verhinderen. Als een wond bijvoorbeeld te veel exsudaat produceert, kan dit gaan ophopen. De ophoping van exsudaat kan de groei van schadelijke bacteriën in de wond teweegbrengen.^4,5,6

En als exsudaat op de huid rond de wond begint met vocht afgeven, kan dit de huid verzwakken. Dit kan op zijn beurt de wondgenezing vertragen.^{^7,8,9,10}Om dit te voorkomen, is het belangrijk om overtollig exsudaat uit de wond te verwijderen. U kunt dit doen door een absorberend verband te gebruiken (nieuwe link) dat onder druk exsudaat kan vasthouden.¹¹

Referenties

European Pressure Ulcer Advisory Panel. National Pressure Injury Advisory Panel and Pan Pacific Pressure Injury Alliance. (2019) Prevention and Treatment of Pressure Ulcers/Injuries: Clinical Practice Guideline. Emily Haesler (Ed.) EPUAP/NPIAP/PPPIA.
Defloor, T., Schoonhoven, L., Katrien, V., Weststate, J., Myny, D. (2006). Reliability of the EPUAP classification system. Journal of Advanced Nursing. 54(2):189-98.
Lloyd Jones, 2014
Snyder RJ Managing dead space: an overview. Podiatry Management. Oktober 2005.
Cutting K et al. Topical silver-impregnated dressings and the importance of the dressing technology. 2009 The Authors. Journal Compilation © 2009 Blackwell Publishing Ltd and Medicalhelplines.com Inc, International Wound Journal, Vol 6 No 5
Waring M et al. An investigation into the conformability of wound dressings. Wounds uk, 2011, Vol 7, No 3
Adderley, U. J. (2010) Managing wound exudate and promoting healing. British Journal of Community Nurses, 15(3), 15-20.
Mouës, C. M., Heule, F., Legersteen, R., Hovius, S . E. R. (2009). Five Mellennia of Wound Care Products – What is New? A Literature Review. Ostomy Wound Management. 3; 16-32.
Sibbald, R., Williamson, D., Orsted, H., Campbell, K., Keast, D., Krasner, D. Sibbald, D. (2000). Preparing the Wound Bed - Debridement, Bacterial Balance, and Moisture Balance. Ostomy Wound Management. 46(11):14-35.
Haryanto H et al. Relationship between maceration and wound healing on diabetic foot ulcers in Indonesia: a prospective study. Int Wound J 2017; 14:516–522.
WUWHS (2019) Consensus document wound exudate effective assessment and management