Het begrijpen van skin tears

In dit deel vindt u:

Wat is een skin tear?

Een skin tear is een traumatische wond die wordt veroorzaakt door een mechanische kracht. De mechanische kracht kan door wrijving of afschuiving zijn, of kan het gevolg zijn van het verwijderen van een vastzittend verband.¹

Skin tears kunnen leiden tot gedeeltelijke of volledige scheiding van de buitenste lagen van de huid (epidermis en dermis). Ze kunnen ook leiden tot een scheiding van zowel de epidermis als de dermis, van de onderliggende structuren (een wond van volledige dikte). De ernst van een skin tear varieert, afhankelijk van de diepte van de wond. Skin tears gaan echter niet verder dan de subcutane laag van de huid.¹

Ze kunnen op elk deel van het lichaam voorkomen, maar komen het meest voor op de handen, armen en benen.¹

Wist u dat?

Terwijl sommigen naar skin tears verwijzen als een “laceratie”, is een skin tear een specifieke verwonding die heel anders is dan een algemene laceratie. Een laceratie omvat het scheuren van zacht weefsel.¹

De drie soorten skin tears

Er zijn drie soorten skin tears. Het soort skin tear wordt bepaald door de ernst van het losraken van de “huidflap”.² De “huidflap” is het deel van de huid (ofwel de epidermis of de dermis) dat van zijn oorspronkelijke plaats wordt gescheiden door schuifkracht, wrijving en/of kracht met een stomp object.²

Tabel 1: De drie soorten skin tears¹

Soort¹	Beschrijving¹	Voorbeeld¹
Type 1: Geen huidverlies	Een type 1 skin tear is een lineaire of flapscheur. Bij deze wond kunt u de huidflap opnieuw positioneren om het wondbed te bedekken.
Type 2: Gedeeltelijk flapverlies	Bij een type 2 skin tear ontbreekt de huid deels. Dit betekent dat u de huidflap niet opnieuw kunt positioneren om het hele wondbed te bedekken.
Type 3: Totaal flapverlies	Bij een type 3 skin tear ontbreekt de huid volledig. U kunt het hele wondbed zien.

Wie loopt het risico op een skin tear?

Onze huid is de eerste verdedigingslinie van het lichaam. Deze fungeert als een beschermende barrière en voorkomt schade aan onze interne weefsels en organen. Als onze huid echter dun of kwetsbaar wordt, is de kans groter dat deze beschadigd raakt. Dit vergroot het risico op skin tears, omdat er minder kracht nodig is om een traumatische wond te veroorzaken.²

Hoewel skin tears bij verschillende patiënten kunnen voorkomen, loopt vooral de oudere bevolking risico. Naarmate we ouder worden, wordt onze huid kwetsbaarder. Het vermogen van de huid om zelf te genezen vertraagt, waardoor deze nog kwetsbaarder voor skin tears kan worden.² (Zie afbeelding 1 voor meer informatie)

Wanneer een oudere patiënt hulp nodig heeft bij het uitvoeren van dagelijkse taken, zoals bewegen of wassen, kan dit het risico op skin tears vergroten. Bovendien kunnen oudere patiënten die andere ziekten hebben, bepaalde medische behandelingen ondergaan (bijv. chemotherapie) of bepaalde medicijnen gebruiken (bijv. steroïden), een nog groter risico hebben op het ontwikkelen van skin tears.¹

Afbeelding 1: Hoe onze huid verandert naarmate we ouder worden¹

skin integrity over time.jpg

Personen die het risico lopen op een skin tear²

Hoewel een skin tear de meest voorkomende wond is bij oudere patiënten, zijn er verschillende patiëntengroepen met een kwetsbare huid, waaronder:

personen met mobiliteitsproblemen of verlamming
kinderen en pasgeborenen
bariatrische patiënten
oncologische patiënten
personen met spina bifida en cerebrale parese

Hoe voorkom ik skin tears bij mijn patiënt?

Om te voorkomen dat uw patiënt een skin tear krijgt, kunt u twee stappen ondernemen. Ten eerste, bepaal of uw patiënt risico loopt. Ten tweede, onderneem stappen om het risico van uw patiënt te minimaliseren. Laten we eens kijken naar twee hulpmiddelen die u hierbij kunnen helpen.

Hulpmiddel nr. 1: Het protocol voor risicobeoordeling van skin tears

Om erachter te komen of uw patiënt risico loopt, kunt u het protocol voor risicobeoordeling van skin tears gebruiken (zie afbeelding 2).¹

Dit protocol behandelt drie belangrijke risicofactoren:

huid,
mobiliteit, en
algemene gezondheid.

Afbeelding 2: Protocol voor risicobeoordeling van skin tears¹

Hulpmiddel nr. 2: Checklist voor het risicoverminderingsprogramma

Als u bemerkt dat uw patiënt risico loopt, gebruik dan de Checklist voor het risicoverminderingsprogramma (zie tabel 2). Dit zal u helpen uw patiënt tegen skin tears te beschermen. De checklist biedt u een lijst met tips en suggesties op basis van dezelfde drie factoren als de risicobeoordeling: huid, mobiliteit en algemene gezondheid. Door de risicofactoren rond uw patiënt te beheersen, kunt u hem/haar helpen de gezondheid van de huid te behouden en verwonding te voorkomen.¹

Wist u dat?

Het gebruik van verzachtende crèmes bevordert de algemene gezondheid van de huid. Onderzoek heeft aangetoond dat door twee keer per dag een verzachtende crème aan te brengen, u het optreden van skin tears met 50% kunt verminderen.¹

Kies voor een algehele benadering van de risicobeoordeling

Bij het beoordelen van uw patiënt is het belangrijk om de volledige situatie van de patiënt in overweging te nemen, inclusief diens volledige medische voorgeschiedenis, mobiliteit, voedingsstatus, economische en sociale factoren. Dit noemen we de holistische benadering van de beoordeling. Een hulpmiddel dat u daarbij kan helpen, is de driehoek voor wondbeoordeling. Lees hier meer over dit hulpmiddel en hoe u het kunt gebruiken.

Checklist voor het risicoverminderingsprogramma

Risicofactor: Huid

Wat u zou moeten doen:

Beoordeel de huid en ga na of de patiënt in het verleden skin tears heeft gehad.
Als uw patiënt een droge, dunne of kwetsbare huid heeft, beoordeel dan het risico op een accidenteel trauma.
Behandel een droge huid en gebruik een verzachtende crème om de huid te hydrateren.
Maak een persoonlijk huidverzorgingsplan met een huidvriendelijke reiniger (geen traditionele zeep) en warm (niet heet) water.
Gebruik siliconentape en buisverbanden en zwachtels om huidtrauma door kleefstoffen, verband en tapes te voorkomen.
Overweeg medicijnen die direct van invloed kunnen zijn op de huid (bijv. topische en systemische steroïden)
Wees u bewust van een verhoogd risico als gevolg van extreme leeftijden (bijv. zeer jong of ouderen)
Overleg het dragen van beschermende kleding (bijv. scheenbeschermers, lange mouwen of zwachtels)

Voorkom scherpe vingernagels of sieraden wanneer u in contact bent met uw patiënt.

Risicofactor: Mobiliteit

Moedig uw patiënt aan om actief te zijn en aan lichaamsbeweging te doen
Voorkom wrijving en schuren wanneer u de patiënt verplaatst.
Gebruik goede handmatige hanteringstechnieken (controleer uw lokale richtlijnen)
Voer een valrisicobeoordeling uit
Zorg ervoor dat uw patiënt gepaste/comfortabele schoenen draagt
Trek kleding en compressiekleding voorzichtig aan
Zorg voor een veilige omgeving (verwijder bijvoorbeeld obstakels waar de patiënt over kan struikelen of waar hij/zij tegenaan kan lopen)
Gebruik hoekbeschermers voor apparatuur en meubels

Beoordeel op mogelijke huidbeschadiging door huisdieren.

Risicofactor: Algemene gezondheid

Instrueer de patiënt en de verzorgers hoe ze skin tears kunnen voorkomen
Betrek de patiënt en de verzorgers actief bij de beslissingen
Optimaliseer de voeding en de hydratatie (verwijs zo nodig naar een diëtist)
Verwijs naar een geschikte specialist als de patiënt moeilijkheden met de zintuiglijke waarneming ondervindt (bijv. door diabetes)

Overweeg hoe medicatie en polyfarmacie invloed zouden kunnen hebben op de huid van de patiënt.

Lees dit artikel voor meer informatie over het voorkomen van wonden op de huid bij bedlegerige patiënten

Referenties

ISTAP-aanbevelingen voor best practices voor de preventie en beheersing van skin tears bij een verouderde huid 2018
ISTAP-aanbevelingen voor best practices voor algehele strategieën om de integriteit van de huid te bevorderen en te behouden 2020