Ontdek e-learnings

Invloed MS op de darmen

Wat is de invloed van MS op de darmen?

MS kan de neurologische routes (zenuwsignalen) verstoren die de darmfuncties direct regelen. Dit leidt tot darmproblemen. Een neurogene darm kan op veel manieren voorkomen bij mensen met MS, maar kan normaal gesproken in tweegebieden worden gegroepeerd. Het kan leiden tot minder of geen controle over de darmen (ongewild ontlastingverslies), of het kan leiden tot chronische verstopping (obstipatie- en constipatie problemen). 

Darmfunctie

De darmfunctie is afhankelijk van een complex samenspel van het autonome en somatische zenuwstelsel, maar ook van hormonale en voedingsfactoren1. Rectale continentie wordt in stand gehouden door een combinatie van lichaamsfuncties, waaronder anale rustdruk, anale knijpdruk, anale sensibiliteit en anale sensitiviteit.  MS kan alle beschreven functies aantasten die de rectale continentie in stand houden en dit verklaart waarom de prevalentie van neurogene darmdisfunctie (Neurogenic Bowel Dysfunction; NBD) hoog is in deze populatie1.  

Neurogene darmdisfunctie (NBD)
NBD is een veelvoorkomend symptoom bij mensen met MS2 en wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van neurologische afwijkingen, gewijzigde voeding en medicatie3. NBD ontstaat bij MS wanneer de neurologische paden van het centrale zenuwstelsel die het maagdarmkanaal reguleren, worden aangetast. Vanwege de complexiteit van de pathofysiologie van de ziekte, kan het de neurologische paden die de darmfunctie regelen direct beïnvloeden, en op meerdere niveaus. Daarom kan de oorzaak van NBD bij MS multifactorieel zijn, en als gevolg daarvan kunnen de resulterende darmsymptomen variëren van fecale incontinentie (FI) tot constipatie en evacuatieproblemen. 
Darmdisfunctie, net als veel andere veel voorkomende symptomen van MS, heeft de neiging zich te ontwikkelen en te verergeren naarmate de ziekte in de loop van de tijd vordert4. 

Vermindering van UWIs door darmproblemen te behandelen

Er zijn verschillende onderzoeken die de correlatie onderzoeken tussen de behandeling van darmdisfunctie en de frequentie van UWIs.  In een onderzoek van Kennelly et al 20195 werden neurogene symptomen van darmstoornissen (fecale incontinentie (FI) en constipatie) behandeld met transanale irrigatie (TAI), wat resulteerde in een drievoudige vermindering van het aantal urineweginfecties. De auteurs speculeren dat TAI (ook wel darmspoelen genoemd) resulteerde in minder ongevallen met fecale incontinentie, wat uiteindelijk minder bacteriële besmetting veroorzaakte5. In een studie van Passananti et al uit 2016 werd TAI gebruikt om NBD te behandelen in een MS-cohort6. De TAI-behandeling verminderde het jaarlijks aantal urineweginfecties met 54% en het aantal ziekenhuisbezoeken6.  Volgens Kennelly et al. 2019 moet een optimale darmbehandeling van NBD (constipatie en FI) hand in hand gaan met goed blaasbeheer, en alle nieuwe gevallen van urineweginfecties moeten resulteren in een holistische beoordeling van de situatie van de patiënt, inclusief algehele gezondheid, mobiliteit, blaas situatie en darmfunctie5. 

Wisselwerking blaas & darmen

Er zijn verschillende onderzoeken die mogelijke synergieën tussen darm- en blaasfunctie in mensen met MS hebben onderzocht.  
Een studie met 175 patiënten (18,3% MS-patiënten) met een neurogene blaas onderzocht hoe de ernst van darmdisfunctie samenhangt met de ernst van blaasdisfunctie7. Patiënten met NBD-symptomen hadden in dit onderzoek ernstiger urine-incontinentie en urinewegsymptomen.  
Sampaio et al (2016)8 hebben ook aangetoond dat constipatie geassocieerd is met urinedisfunctie en een overactieve blaas (OAB).  In een onderzoek van Loening-Baucke V. 19979 werd aangetoond dat door de behandeling van constipatiesymptomen de urine-incontinentie significant verbeterde (dag en nacht) en het aantal terugkerende urineweginfecties significant verminderde. Charach G et al. 2001 hebben tevens aangetoond dat door de behandeling van constipatie, lagere urinewegdisfunctie (LUTD) significant verbeterde10. 
Hoewel de correlatie van blaas- & darmdisfunctie regelmatig is onderzocht, is deze wisselwerking nog niet algemeen bekend onder mensen met MS. 

Referenties
  1. Preziosi G, Gordon-Dixon A, Emmanuel A. Neurogenic bowel dysfunction in patients with multiple sclerosis: prevalence, impact, and management strategies. Degener Neurol Neuromuscul Dis. 2018;8:79-90.
  2. Hinds JP, Wald, A. Colonic and Anorectal Dysfunction Associated with Multiple Sclerosis. Am J of Gastroenterology. 1989;84(6):9.
  3. Krogh K, Christensen, P., Laurberg, S. Colorectal symptoms in patients with neurological diseases. Acta Neurologica Scandinavica. 2001;103:9.
  4. Nusrat S, Gulick E, Levinthal D, Bielefeldt K. Anorectal dysfunction in multiple sclerosis: a systematic review. ISRN Neurol. 2012;2012:376023. 
  5. Kennelly M, Thiruchelvam N, Averbeck MA, Konstatinidis C, Chartier-Kastler E, Trojgaard P, et al. Adult Neurogenic Lower Urinary Tract Dysfunction and Intermittent Catheterisation in a Community Setting: Risk Factors Model for Urinary Tract Infections. Adv Urol. 2019;2019:2757862.
  6. Passananti V, Wilton A, Preziosi G, Storrie JB, Emmanuel A. Long-term efficacy and safety of transanal irrigation in multiple sclerosis. Neurogastroenterol Motil. 2016;28(9):1349-55. 
  7. Cameron A P RGM, Gursky A, He C, Clemens J Q, Stoffel J T. The Severity of Bowel Dysfunction in Patients with Neurogenic Bladder. Journal of Urology, The. 2014;194(5):6.
  8. Sampaio C, Sousa AS, Fraga LG, Veiga ML, Bastos Netto JM, Barroso U, Jr. Constipation and Lower Urinary Tract Dysfunction in Children and Adolescents: A Population-Based Study. Front Pediatr. 2016;4:101.
  9. Loening-Baucke V. Urinary Incontinence and Urinary Tract Infection and Their Resolution With Treatment of Chronic Constipation of Childhood. Pediatrics. 1997;100(2):5.
  10. Charach G GA, Rabinovich P, Groskopf I, Weintraub M. Alleviating constipation in the elderly improves lower urinary tract symptoms. Gerontology. 2001;47:5.