Beenulcera: wat zijn het en hoe kunnen ze worden behandeld?

In dit deel vindt u:

• wat een chronisch beenulcus is
• wat de drie belangrijkste soorten beenulcera zijn en waarom ze ontstaan
• hoe een beenulcus moet worden geïdentificeerd en behandeld

Leven met een beenulcus die niet geneest, heeft grote gevolgen voor iemands kwaliteit van leven. Zoals velen van u uit uw dagelijkse praktijk zullen weten, zijn beenulcera vaak pijnlijk; ze kunnen vies ruiken en ze verminderen meestal de mobiliteit van een persoon. Als gevolg hiervan staat deze groep patiënten onder veel psychologische stress. Ze zijn vaak te beschaamd om naar buiten te gaan en voelen zich eenzaam en angstig.^1,2

Chronische wonden vormen ook een zware belasting voor de gezondheidszorg. Naar schatting besteden de westerse landen 1% van hun budget voor gezondheidszorg aan de behandeling van beenulcera.³

Als zorgverlener kunt u deze last helpen verminderen. Deze paragraaf geeft u een basiskennis van de verschillende soorten chronische beenulcera en de specifieke richtsnoeren voor de behandeling ervan.

Eenchronisch beenulcus is een huidafwijking onder de knie die langer dan zes weken aanhoudt en:

• na drie maanden passende behandeling geen tekenen van genezing vertoont; of
• na 12 maanden nog niet volledig is gesloten.⁴

Er zijn drie hoofdsoorten chronische beenulcera:

• Veneuze beenulcera
• Arteriële beenulcera
• Diabetische voetulcera

Ulcera in de onderste ledematen, of benen, worden meestal gevormd door onvoldoende bloedstroom in een van de slagaders (bekend als arteriële insufficiëntie) of de aders (bekend als veneuze insufficiëntie). Ze kunnen ook ontstaan door een combinatie van factoren (gemengde etiologie), zoals zowel arteriële als veneuze insufficiëntie, of als gevolg van andere chronische gezondheidsproblemen, zoals diabetes.⁴

Klik hier voor meer informatie over hoe arteriële en veneuze insufficiëntie beenulcera kan veroorzaken.

De onderstaande tabel beschrijft de belangrijkste kenmerken voor elk soort beenulcus.

Veelfactoren kunnen leiden tot beenulcera. Daarom moet u bij de beoordeling van uw patiënt multidisciplinair te werk gaan, bijvoorbeeld in afstemming met gespecialiseerde verpleegkundigen, podotherapeuten, voedingsdeskundigen, enz. Hiermee kunt u bepalen hoe de ziekte zich heeft ontwikkeld, een definitieve diagnose stellen en een optimaal behandelplan voor uw patiënt ontwikkelen.⁴

Als het behandelplan eenmaal is opgesteld, is het belangrijk om de voortgang van de patiënt te volgen en zich aan het plan te houden, naarmate het ulcus kleiner wordt. Training en opleiding zijn ook van vitaal belang voor iedereen die betrokken is bij de zorg voor patiënten met chronische beenulcera.⁴

Er zijn vijf belangrijke principes die bij het behandelen van beenulcera moeten worden gevolgd:³

1. uitvinden waardoor de wond werd veroorzaakt (d.w.z. de etiologie);
2. de patiënt holistisch beoordelen;
3. beslissen of u een verwijzing nodig heeft vanwege comorbiditeiten;
4. evalueren of compressietherapie een geschikte optie is voor de patiënt; en
5. relevante informatie voor de juiste wondbehandeling verzamelen.

Als u op zoek bent naar meer specifieke details over de behandeling van veneuze beenulcera, klik dan hier.