Wat is een zilververband?

Zilververbanden zijn antimicrobiële verbanden (zie kader). Ze worden gebruikt om infectie in veel verschillende wonden te voorkomen of te beheersen.

Het zilvercomponent in het verband kan in verschillen de vormen voorkomen:

• als een coating aan de buitenkant van het verband;
• in het verband (bijvoorbeeld als een verbinding die deel uitmaakt van de structuur van het verband); of
• als een combinatie van deze vormen.¹

Antimicrobieel versus antiseptisch

Zilververbanden worden zowel antimicrobiëel als antiseptisch genoemd. De term 'antimicrobieel' verwijst naar elk middel dat micro-organismen (bijvoorbeeld bacteriën en schimmels) doodt of voorkomt dat ze zich vermenigvuldigen. Volgens deze definitie zijn antibiotica, ontsmettingsmiddelen en antiseptica alle soorten antimicrobiële behandelingen. Antiseptica zijn relatief niet-selectieve middelen die micro-organismen doden of voorkomen dat ze zich vermenigvuldigen. Patiënten die resistentie tegen antiseptica ontwikkelen, zijn onbekend in de wondzorg. Antiseptica worden vaak 'actuele antimicrobiële stoffen' genoemd. Antibiotica zijn middelen die selectief werken tegen bacteriën. Ze kunnen systemisch of topisch worden toegediend. Patiënten die resistentie tegen antibiotica ontwikkelen, vormen een toenemend probleem.¹

Professionals in de gezondheidszorg gebruiken zilver al honderden jaren als antimicrobieel middel.¹ De antimicrobiële werking zit in de positief geladen zilverionen (Ag+). Deze ionen richten zich op micro-organismen (bijv. bacteriën) op drie belangrijke manieren:

• Ze blokkeren het transport van stoffen in en uit de bacteriecel.
• Ze voorkomen dat de bacteriën zich vermenigvuldigen.
• Ze vernietigen de energieproductie.^1,2

Het resultaat is dat bacteriële celmembranen kapot gaan, waardoor de bacteriën worden vernietigd (zie figuur 3).

Hoe zilverionen bacteriën beïnvloeden^{1, 2} 

Wat gebeurt er met het zilver?

Zilver wordt al heel lang gebruikt in wondverzorging en het veiligheidsrecord van de moderne zilverhoudende wondverbanden is uitstekend. Ons lichaam heeft veel natuurlijke manieren om overtollig zilver te verwijderen. Een deel wordt bijvoorbeeld verwijderd als onderdeel van het natuurlijke weefselverniewing in de epidermis. De lever en nieren spelen ook een rol bij het verwijderen van metalen uit het lichaam, waar het zilver wordt uitgescheiden via de ontlasting of de urine. Er zijn ook aanwijzingen dat het lichaam overgebleven zilver opslaat in stabiele niet biologisch beschikbare vormen. De omzetting van zilver in deze stabiele vormen kan worden beschouwd als vormen van ontgifting, ook al wordt het zilver niet fysiek uit het lichaam verwijderd.³

Je kunt zilververbanden op drie manieren gebruiken:

• om infectie te voorkomen bij personen die worden beschouwd als personen met een verhoogd risico;
• om lokale wondinfectie te behandelen; of
• als u lokale of systemische wondinfectie behandelt, samen met systemische antibiotica.¹ 

U kunt zilververbanden gebruiken op acute wonden, zoals traumatische of chirurgische wonden; en chronische wonden.¹

Als een wond het risico loopt op infectie of herinfectie, kunt u ook overwegen om een zilververband te gebruiken als barrière tegen micro-organismen. Voorbeelden van dit soort wonden kunnen zijn:

• brandwonden;
• decubitus in de buurt van de anus; of;
• wonden bij patiënten met een gecompromitteerd immuunsysteem, slechte bloedsomloop of instabiele diabetes.¹ 

u meer wilt weten over het identificeren en behandelen van infecties bij chronische wonden, ga dan naar onze algemene sectie over wondinfectie.